04|2025
Self-care is zo’n begrip dat je tegenwoordig vaker voorbij hoort komen. Gezond eten, goed slapen, bewegen en een warme douche en af en toe wat extra tijd en rust nemen voor jezelf als je stress hebt. Allemaal belangrijk, absoluut! Maar échte self-care gaat verder dan dat. Het is een zachte, maar krachtige manier van leven waarbij je afstemt op wat jij écht nodig hebt — vanbinnen. Niet alleen in stressvolle tijden, maar juist ook in het dagelijkse, gewone leven — altijd!
In deze blog neem ik je mee in het idee van innerlijke hygiëne – mentale en emotionele zelfzorg – en deel ik acht ankers uit mijn coachingspraktijk én mijn eigen leven. Stuk voor stuk inzichten die mij enorm hebben geholpen. Niet om je te vertellen hoe het moet (want dat kan ik niet voor jou bepalen 😉), maar vanuit de wens om je te inspireren. Misschien helpt het je om op sommige plekken anders te kijken, dieper te voelen of op een nieuwe manier voor jezelf te zorgen. Aan het eind van de blog vind je een praktische lijst met self-care tools die je zelf kunt uitproberen.
Als begin 50er kan ik het me nog goed herinneren: twintig jaar geleden hadden we nog regelmatig momenten van ‘niets doen’. Gewoon een beetje zitten, wachten op de trein, een stille zondagmiddag doorbrengen of reizen zonder afleiding. Zo’n moment van ‘verveling’ gaf de ruimte om je even te laten drijven, misschien wel niet te denken — om rustig te zijn.
Tegenwoordig lijkt ‘wachten’ iets dat we niet meer kunnen of willen. We hebben altijd afleiding bij de hand — onze telefoons zijn constant in ons bereik, we willen zo snel mogelijk van A naar B en tijd moet altijd ‘nuttig’ besteed worden. Maar als we echt goed voor onszelf willen zorgen, is stilte en niets doen één van de meest waardevolle tools die ik ken. Voor mij is het zelfs de meest essentiële!
Denk eens aan: Hoe kun je de stem van je intuïtie horen als het altijd druk is — zowel in je hoofd als om je heen? Hoe kun je echt voelen wat er in je lichaam gebeurt of wat je op dat moment nodig hebt, als je gedachten voortdurend afdwalen, of als je altijd ‘aan’ staat voor de wereld om je heen? Stilte is niet zomaar een moment van rust — het is de ruimte waarin je kunt voelen, verwerken, en gewoon zijn. Het biedt ruimte aan alles wat er in jou leeft en naar buiten wil komen.
Daarnaast is het zo dat onze hersenen niet het verschil kunnen maken tussen een herinnering of een echte gebeurtenis, of bijvoorbeeld een echte dreiging en onze gedachten over die dreiging. Wanneer we constant in gedachten zitten over zorgen of twijfels, kunnen we zo dus stressreacties in ons lichaam oproepen. En zo ontstaat een vicieuze cirkel van stress, waarin zowel je lichaam als je geest zich op elkaar afstemmen — en we vast komen te zitten. Hierin kan bewust stilte opzoeken in jezelf een waardevol tool zijn: het heeft een rustgevende werking op je zenuwstelsel, helpt je te ontspannen en weer uit je gedachtenstroom te komen.
In mijn praktijk deel ik nog meer oefeningen om stilte in je leven te integreren. Maar deze kleine momenten van aanwezigheid zijn een prachtige stap — met een grote impact op langere termijn.
We leven in een wereld die grotendeels door ons hoofd wordt gestuurd. Onze agenda’s, onze dagelijkse beslissingen, ons werk, ons sociale leven — ze worden allemaal vanuit onze gedachten en plannen bepaald. We vergeten soms dat we niet alleen een brein zijn, maar dat we ook een lichaam hebben. Sommige van ons leven zo in hun gedachten, dat ze niet veel connectie voelen met hun lichaam. Maar dit lichaam — met zijn ca. 35 biljoen cellen — is een ongelooflijk communicatiesysteem dat ons voortdurend informatie geeft en informatie opslaat. Het werkt voor ons, zelfs wanneer wij het niet merken. Het is voortdurend bezig zichzelf te herstellen en te vernieuwen.
Onze hersenen bijvoorbeeld staan nooit echt ‘uit’ — ze zijn 24 uur per dag actief, veranderingen aanbrengend en zich aanpassend aan nieuwe situaties. Dit noemen we neuroplasticiteit. Zelfs terwijl we slapen, zijn onze hersenen actief bezig met het verwerken en versterken van nieuwe verbindingen en het opschonen van oude. Wat veel mensen niet weten, is dat ons hart ook een belangrijke rol speelt in deze communicatie. Het pompt niet alleen bloed rond, maar zendt ook signalen naar onze hersenen (zelfs meer dan andersom!). Sterker nog: het elektromagnetische veld van je hart strekt zich wel 1,5 meter om je heen uit (dat is meetbaar!) — hiermee nemen wij informatie op en geven ook signalen en informatie aan de wereld om ons heen.
{> Heb je zin in de fascinerende wetenschap over de biomagnetische communicatie van ons hart? Lees dan dit artikel van het HeartMath Insituut}
Dit betekent dat ons lichaam op een dieper niveau communiceert met ons. Het vertelt ons wanneer we rust of energie (voeding) nodig hebben, wanneer we alert moeten zijn, en wanneer we in gevaar zijn. Het slaat herinneringen op om ons in de toekomst beter te kunnen beschermen. Het lichaam is een schatkamer van wijsheid, maar hoe vaak nemen we de tijd om daar echt naar te luisteren?
Dit soort oefeningen hebben mij persoonlijk zo veel gebracht. Ik leerde echt luisteren naar mijn lichaam en ontwikkelde een nieuwe relatie met mijn lichaam en het energieveld dat door mij heen stroomt. Dit is een doorlopend proces.
Een bijzondere ervaring die ik onlangs had, was toen ik op een gegeven moment een gevoel van onrust in mijn lichaam voelde. Het was alsof er stress en gehaastheid in mij zat, maar ik kon het niet plaatsen in de huidige situatie. Het voelde wel heel bekend aan. Na wat dieper voelen ontdekte ik dat het een hele oude (kinderlijke) angst was — een herinnering aan een gevoel van alleen gelaten zijn en me verloren voelen. Een situatie had dit oude gevoel in mij getriggert. Dit speelde zich — geheel zonder dat ik het doorhad — in mij af. Mijn geest was al weer verder gegaan, maar mijn lichaam zat nog in deze herinnering vast. Door het gevoel in mijn lichaam te volgen, kreeg ik het inzicht dat ik nodig had om deze emotie te begrijpen. Dit heeft me meer zelfinzicht gegeven en me in staat gesteld om op een dieper level mezelf gerust te stellen.
Sinds ik bewust meer verbinding met mijn lichaam maak, voel ik meer rust in me en een nieuwe stevigheid, alsof ik het meer bewoon. Ik zie het nu als een relatie die aandacht en zorg nodig heeft — en liefde.
Ja — je hoort het goed 🙂. Praat met jezelf. Niet per se hardop (hoewel dat ook mag natuurlijk), maar vooral vanbinnen. Want om goed voor jezelf te zorgen, moet je jezelf leren begrijpen. En dat begint bij een open, liefdevolle innerlijke dialoog.
Voor mij is dit van onschatbare waarde geworden — vooral in momenten waarop ik overspoeld word door een sterk gevoel. In plaats van direct te reageren vanuit die opwelling, neem ik een stap terug. Ik voel eerst wat er werkelijk in me leeft, en stel mezelf dan vragen als: Wat heb ik nu nodig? Wat wil dit gevoel me vertellen? En welke actie is nu gepast?
Niet altijd gemakkelijk, maar steeds vaker lukt het me. En het verschil is zó voelbaar: waar ik vroeger in een automatisme of reactie schoot of in een conflict kon raken, ontstaat nu ruimte voor rust, reflectie — en vaak zelfs verbinding. Dat voelt goed en is heel leerzaam.
Bouw het langzaam op. Begin met eenvoudige vragen aan jezelf. Bijvoorbeeld:
Het kan in het begin wat onwennig voelen. Simpelweg omdat we het nooit hebben geleerd — en eerlijk: hóe mooi zou het zijn als dit op school al werd onderwezen? 💛
Belangrijk om te onthouden: probeer niet te oordelen. Een oordeel plaatst al snel een stempel en kan je belemmeren om écht naar je gevoel te luisteren. Een oordeel brengt je juist weer weg van je zelfonderzoek. Luister met openheid en begrip naar jezelf. (Zelf-)Oordelen zit vaak diep in ons - daarom vraagt dit wat oefening en geduld.
Stem je innerlijke dialoog af op wat voor jou werkt. Het hoeft niet volgens een vaste methode — het gaat erom dat je contact maakt met jezelf. Dat je even stilstaat, luistert, en antwoord geeft.
En het gaat ook verder dan alleen voelen wat je nú nodig hebt — je kunt deze zelfreflectie ook gebruiken voor zelfkennis, verdieping, groei en heling.
Een paar verdiepende vragen die je kunnen helpen:
Door regelmatig dit soort vragen te stellen, leer je jezelf beter kennen. Je ontdekt overtuigingen die misschien ooit nuttig waren, maar nu in de weg staan. Je leert zien wat jouw automatische reacties zijn — en hoe je daar met meer zachtheid mee om kunt gaan. Je ontwikkelt meer zelf-empathie.
En als je jezelf beter begrijpt, ontstaat er rust vanbinnen. En die rust werkt door in alles: in hoe je reageert op anderen, in hoe je de wereld om je heen ervaart, hoe je je grenzen bewaakt en keuzes maakt. Zelf-empathie is één van de mooiste cadeaus die je jezelf kunt geven ✨.
Ben jij wel eens echt bewust van hoe je tegen jezelf praat? Meestal spelen zich deze innerlijke zelf-gesprekken onbewust en automatisch in ons af. Hoe vaak hebben we niet de neiging om hard voor onszelf te zijn, vooral als dingen niet gaan zoals we willen of van ons zelf verwachten.
We hebben allemaal wel eens die momenten van zelfkritiek. Bijvoorbeeld: 'Wat heb ik dat slecht gedaan, ik had het beter moeten weten!' Dit soort gedachten zijn herkenbaar voor veel van ons. Het kan zelfs heel schokkend zijn wanneer je plotseling merkt hoeveel negatieve gedachten en zelfoordelen er door je hoofd schieten. Of hoe onaardig je eigenlijk tegen jezelf bent.
Ik herinner me een moment bij de bikram yoga (hot yoga), iets van 6 jaar geleden. We doen onze oefeningen altijd voor een spiegel. Ik weet nog dat ik naar mezelf keek — gekleed in een kort broekje en topje — en een diep gevoel van walging kreeg met een gedachte van ‘je bent zo lelijk!’. Dit kwam diep van binnen vandaan en was heel krachtig, ik ben er enorm van geschrokken. Het heeft me aangezet tot nadenken en me op het spoor gezet om dit in mezelf na te gaan. Er was ook een helder gevoel van: dit is niet goed en zo wil ik niet met mezelf omgaan.
Dit is een belangrijk onderdeel van self-care: letten op je eigen woorden naar jezelf.
Wat kan helpen met dit innerlijke onderzoek:
Stel je voor dat je je beste vriend(in) bent. Zou je diegene op dezelfde manier toespreken als jezelf? Waarschijnlijk niet. Dus waarom zou je dat wel doen tegen jezelf?
Wanneer we steeds kritisch zijn op onszelf, ondermijnen we ons eigen welzijn. In plaats van onszelf op te tillen, trekken we onszelf omlaag of geven we onszelf de schuld. Dit komt vaak voort uit een bepaalde ervaring in ons leven of bijvoorbeeld een angst. Om ons daarvoor te beschermen hebben we een mechanisme ontwikkeld om herhaling te voorkomen, en soms is dat mechanisme zelfs tegen onszelf gericht. Dit zijn onbewuste patronen die inwerken op hoe wij over onszelf denken. Daarom is het essentieel om een waarnemer van je gedachten te worden en te beseffen hoe je met jezelf praat. Pas als je dat herkent, kun je het patroon doorbreken en werken aan een vriendelijker, begripvoller innerlijk gesprek.
Bijvoorbeeld: stel dat je een project niet helemaal naar wens hebt afgerond. In plaats van te zeggen:
“Wat heb ik dat slecht gedaan, ik had het beter moeten weten!”
Kun je ook zeggen:
“Het is oké, ook al is het project niet perfect gegaan, ik heb mijn best gedaan.”
Daarnaast is het belangrijk dat we ook empathie voor onszelf ontwikkelen in tijden van stress.
Wanneer dingen moeilijk gaan, is het heel normaal dat je steun zoekt bij anderen. Maar het is ook belangrijk om te weten dat je eigen steun net zo waardevol is. Jij begrijpt als geen ander wat je doormaakt, en het is essentieel om zelfcompassie te ontwikkelen.
Bijvoorbeeld:
“Het is heel begrijpelijk dat je moe bent na deze stressvolle week, daarom is het helemaal oké om het etentje vanavond af te zeggen.”
Zo'n innerlijke dialoog van zelfcompassie helpt je niet alleen om jezelf met zachtheid tegemoet te treden, maar ook om beter naar je behoeften te luisteren en voor jezelf te zorgen. Het draagt wezenlijk bij aan een fijn klimaat in jezelf!
Heb je ooit opgemerkt hoe je stemming en gemoedstoestand de manier beïnvloeden waarop je de wereld om je heen ziet? Ons binnenklimaat — de manier waarop we ons voelen van binnen — heeft invloed op alles: onze gedachten, emoties en hoe we reageren op anderen en wat er om ons heen gebeurt. We bewegen vaak mee met onze omgeving, net als een weerspiegeling van de buitenwereld. Wanneer het buiten stormt, kunnen we onszelf al snel ‘in de storm’ bevinden, zonder dat we het doorhebben.
Allereerst is het belangrijk om te realiseren dat jij de verantwoordelijkheid hebt voor je eigen gemoedstoestand. Het is jouw verantwoordelijkheid om goed voor jezelf te zorgen, ook wanneer het buiten onrustig is. Maar dit houdt ook in dat je bewust aandacht besteedt aan wat er binnenin jou gebeurt — zodat je kunt begrijpen wat je voelt en waarom.
Misschien herken je dit wel:
Het is waardevol om aandacht te hebben voor je innerlijke klimaat en hoe dat doorwerkt in je reacties. Door stil te staan bij wat er in jou omgaat, kun je beter begrijpen wat je nodig hebt en daar op een passende manier mee omgaan. Zelfinzicht in je innerlijke staat helpt je om met meer mildheid en helderheid te reageren – naar jezelf en naar anderen.
Wanneer je je bewust bent van je innerlijke klimaat, kun je beter voor jezelf zorgen en meer balans vinden — ook als het om je heen stormt. Dat bewustzijn helpt je om met meer helderheid te reageren, onderscheid te maken en keuzes te maken die je écht ten goede komen.
Weet jij wat je geestelijk allemaal binnenkrijgt? Het is eigenlijk best logisch om te bedenken dat alles wat je ziet, hoort en leest invloed heeft op je gemoedstoestand. Net zoals voeding belangrijk is voor je lichaam, is wat je tot je neemt ook van invloed op je energie, helderheid en rust.
Dus, wat neem jij allemaal tot je?
Social media lijkt vaak onschuldig, maar kan behoorlijk energie-slurpend zijn. Zeker die eindeloze filmpjes of berichten die je even afleiden, maar je daarna met een onrustig gevoel achterlaten. En dan heb je de actualiteit en het nieuws nog. Het nieuws kan je zo in beslag nemen dat het je binnenwereld begint te bepalen, vooral als je er te veel in duikt.
Het draait allemaal om balans. Ik kijk altijd naar wat iets me geeft of kost:
Dit is een eenvoudige manier om te kijken of iets wel goed voor je is. Het betekent niet dat je alles meteen moet afwijzen, maar bewust kiezen helpt je energie te beheren. Dit geldt voor allerlei gebieden:
Dus, de vraag is: Wat neem jij vandaag tot je? En hoe voel je je er daarna? Het is goed om hier bewust van te zijn, zodat je bewust kunt kiezen wat je energie geeft en wat niet.
Er zijn momenten in het leven waarin we geen controle hebben. Denk bijvoorbeeld aan dingen als wereldpolitiek, het gedrag van anderen, ontslag krijgen of het verlies van een dierbare. Deze situaties kunnen veel emoties oproepen, zoals machteloosheid, verdriet of boosheid. Dat is normaal en heel menselijk.
Maar wist je dat loslaten en aannemen eigenlijk veel krachtiger zijn dan je zou denken? Het klinkt misschien vreemd, maar het kan je echt helpen om innerlijke rust te vinden. Loslaten is niet hetzelfde als het hoofd in het zand steken of passief afwachten — het is juist een actieve keuze om niet te vechten tegen wat is, en zo meer in je centrum te blijven. Sommige omstandigheden in ons leven kunnen we niet veranderen, maar we hebben wél een keuze in hoe we ermee omgaan.
Het kan je helpen om een stap terug te doen, even te bezinnen en met een frisse blik naar de situatie te kijken. In plaats van in de weerstand te blijven zitten, neem je het aan zoals het is. Dit kost minder energie en zo geef je jezelf de ruimte om een heldere beslissing te nemen over hoe je wilt reageren. Soms, na wat tijd, kan de situatie zich zelfs vanzelf oplossen. En vaak helpt het gewoon even stil te staan en te beseffen dat je het even niet weet. In het niet weten kan zelfs een gevoel van opluchting zitten — je mag even stoppen om krampachtig naar oplossingen te zoeken.
Ja — dan is er de onwetendheid. Deze hoort bij het leven, maar kan ongemakkelijk voelen. Voor mij, als iemand die altijd controle wil hebben, was het een grote uitdaging om me eraan over te geven. Toch heeft dit me veel innerlijke rust gebracht. Het lijkt misschien een paradox, maar door die onwetendheid actief te omarmen, ontdekte ik dat er in de ruimte die het creëert, mogelijkheden liggen die we niet kunnen bedenken. Juist omdat we loslaten, komt er ontspanning en kunnen nieuwe mogelijkheden en kansen zich ontvouwen. We kunnen weer meebewegen en komen meer terug in de stroom van het leven.
Je kunt jezelf de vraag stellen:
Kun jij ergens in je leven iets loslaten? Wat zou er gebeuren als je dat nu durfde?
Bijvoorbeeld:
Een moeilijke relatie: denk aan die ene band die steeds onrust brengt. Wat zou er gebeuren als je de spanningen zou loslaten, in plaats van er steeds over te malen of je ertegen te verzetten?
Een onopgelost probleem: Heb je dat ene probleem waar je maar geen oplossing voor lijkt te vinden? Wat zou er gebeuren als je het even loslaat, zonder de druk van een antwoord te moeten zoeken?
Of
Perfectionisme: Herken je die drang om alles perfect te doen? Wat zou er gebeuren als je die druk loslaat en gewoon accepteert dat 'goed genoeg' ook prima is?
Speel het eens door in je gedachten en luister goed naar de antwoorden 👂🏼.
👉 Nog een ander belangrijk aspect om je bewust van te worden in jouw self-care en in het proces van loslaten:
Deze vragen kunnen je veel vertellen — over de (vaak onbewuste) druk of beperkingen die je jezelf oplegt.
Door je ervan bewust te worden en hier met mildheid naar te kijken, ontstaat er ruimte.
En juist dát brengt zachtheid, innerlijke rust, meer vrijheid — en vaak ook een diepere verbinding met jezelf.
Heb jij dat ook weleens? Dat je iets doet, maar het eigenlijk niet goed voelt? Alsof je het vooral doet omdat het moet? Zelfs dingen als gezond eten, bewegen of tijd voor jezelf nemen kunnen aanvoelen als een moeten of verplichtingen, zeker als we daarvan al te veel in ons leven hebben. Maar zelfzorg is geen moeten. Het is een bewuste keuze — omdat je het waard bent om goed voor jezelf te zorgen 💛.
Veranderingen in je leven vragen tijd en geduld. Maar ze gaan veel gemakkelijker als je ze niet als een ‘moeten’ ziet. Want als je iets doet uit moeten, dan kan dat vaak weerstand oproepen of kan er een onvervulde behoefte achter zitten. Denk maar eens na: Hoe vaak voel jij je eigenlijk verplicht om iets te doen, terwijl je diep van binnen weet dat je eigenlijk iets anders nodig hebt?
Hier zijn een paar gedachten om te overwegen:
Het is belangrijk om te begrijpen dat er geen perfecte selfcare of levensstijl bestaat. Dit is individueel verschillend. En wat vandaag goed voor je voelt, kan morgen anders zijn. Selfcare is altijd in beweging — net zoals jij, je lichaam en het leven zelf. Daarom is het fijn om te blijven experimenteren en te ontdekken wat nu precies het beste bij je past. Dit houdt het tevens interessant en leuk!
Dus, vraag jezelf eens af: Waar voel jij vaak een verplichting of een moeten? Waarom voel je dat zo? En wat zou er gebeuren als je dat ‘moeten’ loslaat en het voor jezelf speelser en vrijer maakt?
Een paar simpele maar krachtige ideeën om je balans te vinden en goed voor jezelf te zorgen. Ze zijn makkelijk uit te proberen — dus waarom niet? 💫
Vergeet niet: “Jouw binnenwereld kleurt hoe je de buitenwereld beleeft.” 💛✨
Neem de tijd om een paar van deze tips in je eigen tempo uit te proberen en kijk en ervaar wat ze voor jou doen. Zelfzorg is een persoonlijke reis — dus speel er graag mee, ontdek wat voor jou werkt en voel je vooral vrij om je eigen pad te vinden.
Heb je het gevoel dat je soms vastloopt of heb je behoefte aan wat extra steun bij het zetten van stappen? Soms helpt het om samen een helder perspectief te krijgen. Als je wilt sparren of begeleiding zoekt, ben ik er graag voor je. Samen ontdekken we wat jou verder kan helpen op jouw unieke pad van zelfzorg 🤩.
{foto credits: istockphoto / primipil}
< naar overzicht